اعتراف مخالفان به برتري علمي امام (ع)

مأمون از تشكيل جلسات بحث و گفت و گو ، اهدافي را دنبال مي كرد كه از جمله مي توان موارد زير را ياد كرد :

سرگرم ساختن مردم و جامعه به مباحثات علمي و تحت الشعاع قرار دادن اوضاع سياسي موجود ، بويژه نهضتهايي كه در گوشه و كنار بلاد اسلامي رو به رشد بودند.

به دست آوردن نوعي وجهه فرهنگي براي حكومت ، بويژه براي خودش كه در مسند زمامداري قرار داشت.

جلب نظر امام (ع) ، با وانمود ساختن اين نكته كه وي خواهان عظمت خاندان پيامبر (ع) است.

محدود ساختن امام (ع) به حركتهاي علمي .

زمينه سازي براي پيدايش موقعيتي كه در آن هر چند براي يك بار ، امام مغلوب ديگران شود.

به هر حال در هيچ يك از اين مجالس ، مأمون به نتيجه دلخواه دست نيافت و ناگزير به اعتراف و خضوع در برابر عظمت علمي امام (ع) شد. وجود چنين اعترافاتي در تاريخ شايان تأمل است.

در جريان يكي از نشستهاي علمي ، چون وقت نماز فرا رسيد ، امام براي اقامه نماز از مجلس ، بيرون شد. مأمون به محمد بن جعفر ، عموي امام رضا (ع) رو كرد و گفت : پسر برادرت را چگونه يافتي؟

پاسخ گفت : او عالم و دانشمند است.

مأمون گفت :پسر برادرات از خاندان پيامبر (ع) است ؛ خانداني كه پيامبر (ع) در مورد آنان فرموده است :

آگاه باشيد ، نيكان عترت من و شاخه‌هاي درخت وجود من ، در خردسالي ، خردمندترين و در بزرگسالي ، داناترين مردمند . آنها را تعليم ندهيد ، زيرا آنان از شما داناترند. هيچ گاه شما را از دروازه هدايت ، بيرون نساخته و در گمراهي وارد نخواهند كرد.

در نقل ديگري آمده است كه مأمون مسائلي چند از امام رضا (ع) پرسيد و آنگاه كه پاسخ همه آنها را به درستي يافت ، چنين گفت :«خدا مرا بعد از تو زنده ندارد. به خدا سوگند ، دانش صحيح ، جز نزد خاندان پيامبر (ع) يافت نمي شود و به راستي دانش پدرانت را به ارث برده اي و همه علوم نياكانت در تو گرد آمده است.»

آري ، صرف نظر از اهداف مأمون . بايد گفت : دانش گسترده امام رضا (ع) ، حقيقتي است كه دوست و دشمن ، ناگزير از اعتراف به آن بوده و هستند. اگر مأمون نيز در درون ميل به بروز اين حقيقت نداشت ، ولي سبب شد تا چنين نتيجه اي به دست آيد و چهره علمي امام بهتر روشن شود.

پشيماني مأمون از تشكيل محافل علمي

مأمون خود در تشكيل محافل علمي و مناظرات دانشمندان با امام اصرار داشت ، ولي از فراخواني امام به مناظرات ، سخت پشيمان شد و پيش بيني امام در مورد وي تحقق يافت. علت پشيماني نيز روشن است. مأمون با انگيزة صحيح و دانش دوستانه به اين اقدام ، دست نزده بود ، همچنان كه براي آگاهي بيشتر مردم و دانشمندان از شخصيت علمي امام چنين نکرده بود. وي اهدافي چون تحقير امام و شخصيت علمي او ، سرگرم ساختن جامعه به اين گونه جلسات و تحت الشعاع قرار دادن امور سياسي و … را دنبال مي كرد و چون خود را در رسيدن به آن هدفها ، ناكام يافت سخت پشيمان شد ، تا جايي كه برخي ، همين رخدادها را زمينه ساز شهادت آن حضرت دانسته اند.

برگرفته از کتاب امام علی بن موسی الرضا(ع)، منادی توحید و امامت، پژوهش:گروه تاریخ اسلام، نگارش:محمد جواد معینی و احمد ترابی

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: